Un artigo de Afonso Monxardín

 

Afonso Monxardín publicou un artigo co gallo da visita dos escolares arxentinos á Casa de don Ramón para a súa lectura

 

  O outro día, ao lles ensinar a uns alumnos do colexio Santiago Apostol de Buenos Aires a Casa de Otero Pedrayo paramos ante o Mapa de Fontán. Todos coñecían algún texto no que Otero falaba daquel mapa do que el levara un exemplar ao Centro Galego. Hai algunha cita preciosa no que conta como despois de falar diante do mapa nunha conferencia, o público engaiolado ‘vía’ no mapa as agras de centeo, as néboas dos camiños, as aldeas fumegantes, oía as campás das igrexas e as cantigas e risas das festas, sentía as mareas subir e baixar? E ao final da charla, viu como unha velliña emocionada bicaba longamente o nome da súa aldea no mapa.

E falando disto que lle acontecera a Otero no inverno austral de 1947, lembreime dunha anécdota que me pasara a min mesmo, corenta anos despois, diante daquel mesmo mapa que está alí, no Centro Galego de Buenos Aires. Cóntolles.

Chegaba eu cedo ás miñas clases nunha fría e húmida tarde de agosto, cando reparei nela. Subindo e baixando a cara pegada ao cristal que recubría o mapa, unha velliña moi avellentada suspiraba cada pouco e limpaba o nariz cun pano que levaba engurrupitado e oculto na manga.

Pregunteille se a podía axudar. Cun acento arxentino marcadísimo, confioume a vida. Trouxérana con dous anos. Non tiña ningún recordo da aldea e nunca vira Galicia. Na viaxe do tempo caeran os pais e as lembranzas prestadas da terra eran só farrapos de néboa. A vida déralle moitas voltas pero sempre caíra en cruz. Pero algo podía cambiar. Podía optar a unha pensión española. Só precisaba xa unha partida de nacemento. E non a daba conseguido. ‘¿E logo?’, pregunteille. Díxome que os seus pais eran de Ourense, de León. ‘¿De Ourense ou de León?’, preguntei de novo. ‘De León, de Ourense’, insistiu. E contoume. Sempre lle dixeran que nacera en León, en Ourense. E non sabía máis. E o outro nome que oíra na casa era Piñor. Buscou nunha enciclopedia e escribiu a Piñor pedindo axuda. Acababa de recibir a resposta. Secamente lle responderan que no Concello non había ningún lugar chamado León. E punto.

Saloucaba porque non sabía que facer. O tempo acabábasellle. Nunca daría cobrado a paga? Aquela ilusión que lle nacera de vella.

E acendéuseme unha idea. Había pouco andara eu polos Chaos de Amoeiro e Vilamarín e vira un letreiro: León. Si. Unha parroquia de Vilamarín, Santa Baia de León. Por iso lle soaba Piñor de Cea. Así que no mapa busqueille o lugar e deille os datos para a nova carta precisa. A emoción transformouselle nun cachón de bágoas. Agarroume as mans como só fan as vellas, bicoume a cara e confesoume que non tiña nada para regalarme. Cando lle porfiaba en que non tiña importancia ningunha, agarroume máis forte e fitando no fondo dos ollos meus, aseguroume de novo que era pobre, que non me podía regalar nada, pero que rezaría por min todos os días que lle quedasen de vida. Sorrínlle amable e díxenlle que era un regalo magnífico. E que llo estimaba ben. Satisfeita, cunha nova ilusión nos ollos, sorriu mentres se despedía. Nalgún sitio debe haber almacenadas se cadra miles de oracións para me servir de salvoconducto nalgún momento. Co amor que mo dixo, non creo que caduquen.

(Publicado en LA REGIÓN o 19 de outubro de 2013)

» Mais novas da Fundación